Invloed van muziek op onze hersenen

Ook al luisteren we graag passief naar muziek om ons te ontspannen, toch is muziek luisteren verre van een passieve bezigheid. Of je nu muziek draait tijdens het sporten of een ontspannen middagje thuis, je hersenen draaien in contact met de muziek op volle toeren!

Nog voordat de wetenschap echt geïnteresseerd raakte in het effect van muziek op ons brein hadden grote geesten al geconstateerd dat de twee sterk met elkaar in verband staan. 'Muziek is geluid dat denkt', stelde Victor Hugo bijvoorbeeld, terwijl Emmanuel Kant van mening was dat 'muziek de taal van de emoties is'. Denken en taal: twee eigenschappen van het brein die door intellectuelen worden toegeschreven aan muziek, waarmee de invloed ervan veel verder gaat dan ontspanning.

Sinds de jaren vijftig zijn er talloze onderzoeken uitgevoerd naar het gebied in de hersenen waarop de muziek inwerkt.

Werken met muziek

Ook al vinden we niet allemaal dat muziek tijdens het werk gunstige invloed op ons heeft - sommige mensen hebben juist stilte nodig -, het is bewezen dat muziek helpt om je te concentreren en doelmatiger en creatiever te werk te gaan.

Zo maakte in 1994 bijvoorbeeld de Journal of the American Medical Association melding van een studie naar een spectaculair verschil in efficiëntie van chirurgen die opereerden met zelf gekozen achtergrondmuziek en degenen die in stilte hun werk deden, ten gunste van de eerste groep.

Wel moet worden toegevoegd dat in het algemeen instrumentale muziek beter is voor de concentratie, omdat zang en tekst onze geest afleiden, zelfs al is het onbewust. Maar dat hangt wel af van het soort werk dat wordt gedaan, want als het monotoon is, kan dit juist positief werken.

De invloed van Mozart

Als je naar muziek luistert, zal je lijf en met name je brein je bedanken. Het verbetert de bloedsomloop en zorgt voor een spectaculaire daling van de bloeddruk in het geval van rustige muziek.

Hoe is dat mogelijk? Een studie verricht in 2004 door de Japanse neurowetenschappers Den’etsu Sutoo en Kayo Akimaya heeft het mogelijk gemaakt dit proces te begrijpen door het gedrag te observeren van een groep muizen die 'Divertimento nr. 7 in D groot' van Mozart te horen kregen. Deze prikkel zorgt voor aanvoer van calcium naar het brein, dat vervolgens dopamine aanmaakt, wat het sympathisch zenuwstelsel remt en de bloeddruk verlaagt. Daarom werkt muziek ook als een schild tegen angst, depressie of stress.

Dit aangetoonde verband tussen muziek en de productie van dopamine levert talloze mogelijkheden op, met name voor ziekten die gekoppeld zijn aan dit hormoon of aan de bloeddruk, zoals de ziekte van Parkinson bijvoorbeeld, maar ook epilepsie of de ziekte van Alzheimer. Voor deze laatste ziekte heeft een studie van de universiteit van Oregon aan het licht gebracht dat herhaald luisteren naar muziek invloed heeft op deze patiënten: ze praten vloeiender en komen op meer woorden als er muziek wordt afgespeeld.

Muziek maakt ons goed

In aanvulling op de gunstige biologische aspecten is nu ook bewezen dat muziek invloed heeft op onze relatie met de anderen.

Zo hebben onderzoeken van het Goldsmiths College in 2009 aangetoond dat onze perceptie van de emoties van de mensen om ons heen wordt beïnvloed door de muziek die we luisteren. Zo lijken de mensen gelukkiger als wij vrolijke muziek horen.

Nog verbazender is het experiment van de psychologen Rona Fried en Leonard Berkowitz van de universiteit van New York: ze hebben groepen studenten verschillende soorten muziek laten luisteren (rustige, stimulerende, negatieve muziek en de laatste groep kreeg niets te horen). Daarna hebben ze gevraagd iets voor hen te doen. De studenten uit de eerste groep waren het meest hulpvaardig (90%), daarna kwamen de studenten uit de tweede groep en degenen die geen muziek hadden geluisterd (60%) en tot slot de studenten die negatieve muziek te horen hadden gekregen (45%).

Moraal van het verhaal: luister, zing en speel! Het is goed voor je lijf en goed voor je geest.

Gepubliceerd op: 6 april 2017