Deskundig advies om je stem in topvorm te houden

Als je zanger bent, weet je dat je stem jouw muziekinstrument is. En net als bij een muzikant zou het niet bij je opkomen (tenzij je natuurlijk een rockster met zelfdestructieve neigingen bent) het verkeerd te gebruiken, aangezien je volkomen bewust bent van de behoorlijk vergaande consequenties ervan. Dus zorg goed voor je stem. Hier volgt hoe je dat professioneel kunt aanpakken.

Luister naar jezelf!
Stembanden hebben net als een instrument continu onderhoud nodig. En ook al 'breken' ze niet zomaar als de snaren van een instrument, je spieren kunnen toch zware averij oplopen. Zoals elke spier in je lichaam moeten vocale spieren getraind en gerekt worden en hebben ze ook rust nodig. Dus voorkom defecten of zelfs uitputting. Zorg dat je de seintjes weet op te vangen die je stem je geeft als het tijd is om rust te nemen. Let op tekens als een veranderde toonhoogte, heesheid, stemverlies, ongebruikelijke ademhalingspatronen en zelfs keelpijn. En bij twijfel moet je altijd een stemdeskundige raadplegen.

Let op risico's
Breng jezelf dan niet in een situatie die slecht is voor je stem. Vermijd stadions of andere lawaaiige plekken waardoor je harder moet praten. Neem ook geen alcohol of tabak en vermijd plaatsen waar het wordt gebruikt, want er is aangetoond dat ook dat zeer slechte invloed heeft. Helaas hebben we niet alles in de hand. Moedertje Natuur kan zich ermee bemoeien met ernstige gevolgen voor het lichaam: omgevingsinvloeden als kou, wind, vervuiling en zelfs airconditioning (waardoor slijmvliezen uitdrogen) kunnen ongewenste effecten hebben en zelfs voor vervelende allergieën zorgen.

Stevige problemen vragen om stevige ingrepen
Als ondanks je oplettendheid je stem toch aangetast is, dan volgen hier enige tips:

• Praat niet (je vrienden zullen er blij mee zijn).
• Zorg dat de slijmvliezen die je stembanden bedekken continu warm worden gehouden door een sjaal om je nek te dragen bijvoorbeeld.
• Eet honing (en het liefst heidehoning of kastanjehoning), want dit verzacht het strottenhoofd en werkt genezend.
• Probeer ook eens essentiële olie van bijvoorbeeld tijm, cipres of citroen.
• Een andere optie is Sisymbrium, of wel 'heeskruid', een plant met gele bloemen die ook bekend is onder de naam Gewone raket. Het wordt gebruikt als siroop of extract. is. Het verhaal gaat dat het koor van de Sixtijnse kapel het gebruikte om zuiverder te klinken.
• Zorg voor vocht! Doe een doek over je hoofd en houdt het boven een bak kokend water! Mentholproducten kunnen te sterk zijn voor je slijmvliezen dus hou het bij inhaleren van water zonder toevoegingen.

Neem voldoende rust!
Je stembanden hebben veel baat bij zo'n heerlijke zzzzzz. Alleen tijdens de slaap kunnen stembanden goed ontspannen en weer bijtanken. Maar je zingt niet alleen met je stembanden. Rust nemen doet je hele lichaam goed en kan helpen oververmoeidheid te bestrijden!

Let op wat je eet en drinkt
We zeiden het al eerder en we blijven het doen, zorg voor voldoende vocht! Water en kruidenthee met wat honing drinken krijgt een stevige ja van ons, terwijl koffie af te raden is omdat het voor een droge mond zorgt. Vermijd ook frisdrank, evenals zuur en gekruid voedsel.

Om je stem te behouden moeten je oren gezond zijn!
Ja, het klinkt misschien paradoxaal maar het is toch logisch: als je oren niet goed werken, ga je wellicht je stem onbewust verheffen. Het kan een idee zijn om een KNO-arts te raadplegen voor een audiogram en om je in het algemeen te laten voorlichten over goede verzorging van je stem. Andere specialisten als een logopedist of een stemtherapeut kunnen ook nuttige tips geven. De moeite waard om te proberen.

Gepubliceerd op: 3 juli 2015