Waarom loopt onze muzikale smaak zo uiteen?

Er bestaan (bijna) evenveel muziekstijlen als muziekliefhebbers! Maar heb je je wel eens afgevraagd waarom je mee begint te swingen met jazz, terwijl je bij techno hard weg wilt rennen?

Wetenschappers hebben ontdekt dat de redenen dat we van bepaalde stijlen houden en van andere niet op zijn minst opmerkelijk zijn!

Hoe worden geluiden door de hersenen doorgegeven?

Om onze muziekvoorkeuren beter te begrijpen, moeten we eerst snappen hoe geluid wordt verwerkt. Het auditief veld van de cortex (het gedeelte van de hersenen waar geluidsinformatie wordt verwerkt en opgeslagen) communiceert met de nucleus accumbens (het deel van de hersenen dat zorgt voor een gevoel van genot). Simpel gezegd ontvangen onze hersenen geluiden die ze vervolgens ordenen naar gelang wij ze aangenaam vinden (of niet!).

Maar hoe stellen ze vast welke geluiden aangenaam zijn? Men dacht dat de neiging van een persoon om een geluid in te delen als aangenaam volkomen genetisch bepaald was. Maar er is nu wetenschappelijk bewezen dat muzikale voorkeuren te maken hebben met opvoeding en cultuur.

De rol van opvoeding en cultuur

Onze opvoeding beïnvloedt onze muziekkeuze. Als je bent opgegroeid met non stop heavy metal thuis, is het aannemelijk dat je tolerantieniveau voor deze stijl (en voor rockmuziek in het algemeen) hoger ligt dan iemand die gewend is naar opera te luisteren.

Maatschappelijke omstandigheden spelen ook mee: gospelmuziek is verbonden met de kerk, electro met nachtclubs.... Als je geneigd bent vaker op een bepaalde plek te komen dan op een andere, zal je daar namelijk een natuurlijke voorkeur voor ontwikkelen.

Ook moet in de overwegingen worden meegenomen dat je dagelijks onbewust wordt blootgesteld aan bepaalde muziekstijlen (in winkels, openbaar vervoer, op straat, etc.) en dat dit ongemerkt onze muzikale voorkeuren kan vormen.

Onderzoekers van de universiteiten MIT en Brandeis in de Verenigde Staten hebben een onderzoek uitgevoerd dat bewijzen hiervoor aandraagt. Ze hebben mensen ondervraagd die regelmatig Westerse muziek horen (in de Verenigde Staten en in de grote steden van Bolivia) en hebben deze resultaten vergeleken met die van een stam in het (Boliviaanse deel van het) Amazonegebied waar men nooit in aanraking komt met Westerse muziek. De onderzoekers speelden voor iedere deelnemer een aantal consonante en dissonante noten. Terwijl de dissonante tonen als onaangenaam werden beschouwd door de mensen die toegang hadden tot de muziek, was er onder de 100 ondervraagde stamleden maar weinig voorkeur voor een van de twee soorten tonen.

De resultaten maken duidelijk dat onze opvoeding en cultuur een belangrijkere rol spelen bij onze voorkeuren dan onze genen.

Kunnen we muzikale voorkeuren 'afleren'?

Een ander onderzoek dat gedurende 10 jaar is uitgevoerd door Engelse wetenschappers van de universiteit van Cambridge heeft aangetoond dat er een ontwikkeling zit in onze voorkeuren. Met de jaren verandert onze smaak.

Door een open oor te hebben voor nieuwe stijlen en er vaker naar te luisteren, kunnen we onze muzikale horizon verbreden... dat kan zelfs een jazzliefhebber die niet van techno houdt.

Gepubliceerd op: 1 september 2017