De buikademhaling

Ken je de uitdrukking 'zingen vanuit je tenen'. Behalve dat je alles wat je in je hebt in de vertolking legt, heeft dat ook een lichamelijk aspect, maar dan vooral vanuit je buik die een grote rol speelt in het ademhalingsmechanisme.

De ademhaling, die invloed heeft op de kwaliteit van het zingen, vindt niet alleen in het bovenlichaam plaats. De ademhaling beheersen is de eerste stap op weg naar een goede stembeheersing. Het is dus van belang te weten hoe het werkt en te begrijpen waarom de buikademhaling belangrijk is voor het zingen.

Voordat we gaan bekijken op welke manier de buik betrokken is bij het zingen, moeten we eerst de twee voornaamste ademhalingstypes onderscheiden: de borstademhaling en de buikademhaling.

Borstademhaling: deze lijkt ons het meest natuurlijk, dat is wat we allemaal vanzelf doen wanneer de arts vraagt om diep adem te halen zodat hij met de stethoscoop kan luisteren, bijvoorbeeld. Daarbij blaas je alleen je bovenlijf op, je schouders gaan omhoog, wat zelfs tot spanning in het schoudergebied kan leiden. Deze ademhaling is niet ideaal voor het zingen. Je moet proberen deze niet langer te gebruiken en over te gaan op de zogenaamde buikademhaling.

Buikademhaling: deze moet je gaan beheersen. Je hebt vast wel eens horen zeggen 'ademhalen via de buik', wat in feite net zo beeldend is als 'met je tong op je schoenen lopen' of 'vanuit je tenen zingen', die ofwel op een afwijking zouden duiden of op een bovenmenselijke lenigheid. De uitdrukkingen zijn dus overtrokken, ook in dit geval. Het gaat meer om beheersing van de ademhaling door het buikgebied mee te laten doen. Deze ademhaling is voor de mens in feite het meest natuurlijk, tenminste in eerste instantie. Zo ademen baby's namelijk. Kijk maar eens goed, dan zie je dat hun buik omhoog komt en niet hun borst. Maar ook jij kunt het onbewust, want zo haal je zonder het te weten adem als je slaapt! Het grote voordeel ervan is dat er zo meer lucht kan worden binnengehaald, eerst in de richting van de buik.

Laten we een paar oefeningen doen om te proberen deze ademhaling uit te voeren en te zorgen dat het weer een natuurlijk proces wordt:

Bewust ervan worden

Ga voor een spiegel staan, plaats je handen in je zij met je vingers naar je navel. Nu adem je in. Zonder erbij na te denken gaat nu bij veel mensen de borstkas omhoog. Dat is niet goed, dat is de borstademhaling. Je buik moet gaan bewegen.

Ga nu languit liggen. Leg je hand op je buik om deze te voelen bewegen. Je kunt ook een boek pakken - maakt niet uit welk, het antwoord komt daar niet uit. Leg dit boek op je buik en let op. Het boek komt omhoog als je inademt en gaat weer naar beneden als je uitademt.

Wanneer je de beweging een keer goed in de gaten hebt, moet je proberen het op commando te doen: ga weer staan. Stel je op met je gezicht naar een muur, met je onderarmen ertegen ter hoogte van je schouders, je lijf ongeveer 30° schuin. In deze houden is de buikademhaling de natuurlijke. Doe dit een paar minuten lang en ga daarna weer rechtop staan en probeer door te gaan met deze ademhaling.

Beheersing

De ademhaling vindt plaats in twee fases:

• Inademen, om zo veel mogelijk lucht op te slaan
• Uitademen, om deze lucht voor het zingen te gebruiken

Tijdens deze tweede fase, die lang kan zijn als je zingt, is het doel het volume uitgeblazen lucht te beheersen, met name dankzij het middenrif.

Stel je een opgeblazen ballon voor. Als je de opening ineens loslaat, wordt de lucht heel snel eruit geblazen. Maar als je de opening beheerst en dus maar een klein beetje lucht eruit laat stromen, zal het langzamer en doorlopend gaan. Probeer dus diep in te ademen, je voelt je buik uitzetten, en adem dan zo langzaam mogelijk uit totdat je aan het eind gebruik maakt van je bekkengordel en pak de chronometer er eens bij. Doe dit elke dag en probeer het telkens een seconde langer vol te houden.

Een meer ritmische oefening

Adem volledig uit. Houd nu vier tellen vol zonder in te ademen. Adem dan vier tellen in , via de neus of de halfopen mond. Hou de lucht nu vier tellen vast. Adem dan in acht tellen hele langzaam uit. Ga zo door.

Gepubliceerd op: 7 februari 2018