Welke muziek kies je als je je moet concentreren?

Ben je een muziekexamen aan het voorbereiden? Of werk je aan dat belangrijke dossier met een koptelefoon op je oren? Is dat wel een goed idee?

We stellen deze vraag omdat er uiteraard geen eenduidig antwoord op bestaat dat zou gelden voor iedereen ongeacht de gevoeligheden, en dat klopt voor alle taken waar volledige aandacht of een intellectuele inspanning vereist is. Toch is er wel een onderscheid te maken tussen bepaalde muziekcategorieën die zich beter lenen voor geconcentreerd werken.

Liever muziek dan stilte

Allereerst moeten we een vooroordeel de wereld uit helpen dat er niets beters is dan stilte om zich te kunnen concentreren. Talloze studies hebben bewezen dat muziek heel gunstig kan zijn voor het menselijk brein, bijvoorbeeld in deze context: muziek zorgt voor een beter geheugen, bevordert de aandacht, maakt ons creatiever, kan stress verminderen en stimuleert de twee hersenhelften tijdens het studeren.

Nog een bewijs van het nut ervan: de mens heeft twee aandachtsystemen, een bewust systeem dat het ons mogelijk maakt onze aandacht bewust te focussen en een onbewust systeem dat met instinct, met emotie te maken heeft en sneller reageert dan het andere. Als je alleen thuis geconcentreerd aan het werk bent, kan daarom een geluid je makkelijk afleiden zodat het andere aandachtsysteem niet meer werkt. Tenzij je dat onbewuste systeem afleidt met muziek. In een dergelijke situatie is deze muziek op dat gedeelte van de hersenen gericht.

Een kwestie van tempo

Er zijn net zoveel muzieksoorten ideaal om je te concentreren als er types taken zijn waar je je aandacht bij moet houden. Je hersenen worden namelijk niet op dezelfde manier aangesproken als je een herhalende handeling verricht of als je een scriptie over theoretische astrofysica schrijft. Een hoog tempo kan stimulerend zijn en je rendement verhogen in het eerste geval, terwijl in het tweede een redelijk laag tempo, van 60 bpm bijvoorbeeld, beter op zijn plaats is.

Geluiden uit de natuur

Het is geen toeval dat we vaak muziek horen met natuurgeluiden zoals het geluid van regen, een beekje, vogels of de wind op plaatsen die bedoeld zijn voor ontspanning (massageruimten, enz.). Deze geluiden bieden een rustgevende, geruststellende omgeving met weinig variatie in intensiteit of ritme. Er is niet veel kans dat ons hart op hol slaat bij het horen van een carillondeuntje of een solo van regendruppels. Het is namelijk het gebrek aan verrassing dat de concentratie bevordert, zoals is aangetoond door onderzoek naar dit onderwerp, uitgevoerd door het Amerikaanse Polytechnisch Instituut van Rensselaer bijvoorbeeld.

Nummers die je leuk vindt

Dit begrip van afwezigheid van verrassing rechtvaardigt een ander belangrijk criterium: het kiezen voor nummers waar je van houdt. Want daar zit niet alleen een geruststellende kant aan, ze roepen ook een positieve reactie op en geen nieuwsgierigheid waardoor je aandacht afgeleid zou kunnen worden, want je weet al wat je te wachten staat. Volgens Teresa Lesiuk, professor gespecialiseerd in muziektherapie aan de Universiteit van Miami, zal onze favoriete muziek onze uitvoeringssnelheid verhogen, ons stressniveau doen dalen en zo ertoe leiden dat we betere keuzes maken.

Muziek waar we onverschillig onder blijven

Dat kan tegenstrijdig lijken, maar volgens onderzoek van de Universiteit Fu Jen van Taiwan, blijkt dat de beste keuze te zijn. Want de keerzijde van de medaille van een te persoonlijke keuze kan afleiding zijn. Terwijl een song waaraan we een hekel hebben ons in een slecht humeur brengt, zal een neutraal nummer hoogstwaarschijnlijk onze concentratie bevorderen.

Instrumentale muziek

Muziek en geluid zijn op zich niet de grootste onruststokers die er zijn. De schuldigen zijn met name zang en teksten. Hoe beter de tekst te verstaan is, des te meer trekt het instinctief je aandacht, wat voor minder productiviteit zorgt.

Tot slot kan afhankelijk van je gevoeligheid en het benodigde concentratieniveau de muzieksoort erg verschillen. Maar het belangrijkste is dat je geen tijd verliest met het kiezen van muziek die je in feite tijdwinst zou moeten laten boeken!

Gepubliceerd op: 4 mei 2018